βρασνα vrasna Καμίνια- Kilns of Vrasna

Σ’ αυτό το σημείο αξίζει να αναφερθούν και τα καμίνια που για διάφορους λόγους καταστράφηκαν και δεν υπάρχουν πια:

α) ένα δεξιά της Δρακότρυπας, του Σπηλαίου των Βρασνών, περίπου στο ύψος της νότιας στοάς των σηράγγων.

β) ένα άλλο στην περιοχή του Αϊ Γιώργη τις ελιές, νότια, στην τομή του ρέματος με τον άξονα του Δασαρχείου. Το συγκεκριμένο οι τελευταίοι που το δούλεψαν ήταν ο Μπόσκος Χαριζάνης, παππούς του Κωνσταντίνου Μπόσκου μαζί με τον Δημήτριο Χαϊδούδη. Το παράτησαν όταν κατέβασε πολύ νερό το ρέμα και το ¨έσβησε¨ μαζί με το περιεχόμενο… παράδειγμα βλ. Π. 7 (Ν) Ντους Λ. 2)

γ) ένα άλλο κοντά στον άξονα του Νιβριαγού, ανατολικά του παρεκκλησίου της Αγίας Παρασκευής (περιοχή Μάνας).

δ) ένα τελευταίο βρισκόταν μετά την ανάβαση του Αναθέματος (Γεράκη χωράφι).

Εκπληκτικά μονοπάτια οδηγούν στα περισσότερα καμίνια με εξαίρεση ελάχιστα τα οποία είναι πιο δυσπρόσιτα κυρίως λόγω της θέσης τους αλλά και της ιδιαίτερα πυκνής βλάστησης (σήμερα).

Τα καμίνια αποτελούν μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς του χωριού μας. Η ύπαρξή τους αποδεικνύει την ιστορική συνέχεια της ζωής, των εργασιών και δραστηριοτήτων των κατοίκων του τόπου μας.

Η αρχαιολογική έρευνα-μελέτη θα καταστήσει δυνατή τη σαφή χρονολόγησή τους καθώς και τις ιστορικές περιόδους κατασκευής και λειτουργίας τους.

Κατ’αυτόν τον τρόπο είναι δυνατόν να αξιοποιηθούν δημιουργικά στο πλαίσιο Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων που πιθανώς να εγκρίνουν χρηματοδότηση για τη συντήρηση και την ανάδειξή τους. Θεωρείται αυτονόητο ότι μέσω των Ευρωπαικών Προγραμμάτων τα καμίνια όχι μόνο θα γίνουν εύκολα προσβάσιμα σε όλους μας μέσω π.χ. περιπατητικών διαδρομών, αλλά θα αναδειχθούν και ως αξιοθέατο με ιδιαίτερη αρχαιολογική και παραδοσιακή-λαογραφική αξία.

Ακολουθεί κατάλογος των καμινιών με τα αρχικά τους να δηλώνουν την περιοχή, την κατηγορία και την σημερινή κατάστασή τους. (οι περιοχές είναι: Πετροβούνι, Κόκκινες πέτρες, Ζιλνίγκας ράχη, Τ΄Πουδαρά λάκκος, Του Αϊ Γιώργη οι ελιές, Δραγασιά).

ΑΠΟΜΑΚΡΥΣΜΕΝΑ

Καμίνι Ζ.Ρ. 1 (Π) Ζιλνίγκας ράχη, κατάσταση καλή.

Καμίνι Π.Λ. 1 (Ν) Τ΄Πουδαρά λάκκος, κατάσταση άριστη.

ΚΟΚΚΙΝΕΣ ΠΕΤΡΕΣ

ΚΠ. 1 (Ν) κατάσταση καλή.

ΚΠ. 2 (Ν) Κατάσταση μέτρια.

ΠΕΤΡΟΒΟΥΝΙ

Π. 1 (Π) κατάσταση άριστη.

Π. 2 (Ν) κατάσταση πολύ καλή.

Π. 3 (Ν) κατάσταση πολύ καλή (διαμέτρου πέντε μέτρων).

Π. 4 (Ν) κατάσταση καλή.

Π. 5 (Ν) ανατολικό, κατάσταση μέτρια.

Π. 6 (Π) Ντούς Λ. 1 κατάσταση πολύ καλή (φανταστικό).

Π. 7 (Ν) Ντούς Λ. 2 κατάσταση μέτρια.

ΔΡΑΓΑΣΙΑ

Δ. 1 (Π) κατάσταση πολύ καλή (σε τομή).

ΣΤΟΥ ΑΪ ΓΙΩΡΓΗ ΤΙΣ ΕΛΙΕΣ

Α. Ι. 1 (Π) κατάσταση άριστη.

Θερμές ευχαριστίες σε όλους τους κατοίκους για τις πολύτιμες πληροφορίες και ειδικά στους συνεργάτες μου Δαβέτη Θεοφάνη, Ζαφειρίου Δημήτριο τον Γερμανό, Παπαγερά Κωνσταντίνο, Λυμπιτσούνη Ιωάννα.

Καμίνι Ζ.Ρ. 1 (Α) Ζιλνίγκας ράχη 5

Έρευνα, παρουσίαση Σαμαρούδης Α. Μάρτιος 2007

* Στο Πετροβούνι το καμίνι (Π. 2 (Ν)) που το λειτούργησε τελευταίος ο Τράϊκος Γεώργιος, έκλεισε περίπου το 1955-57.

Καμίνι Ζ.Ρ. 1 (Α) Ζιλνίγκας ράχη 1

Καμίνι Ζ.Ρ. 1 (Α) Ζιλνίγκας ράχη 2

Καμίνι Π.Λ. 1 (Ν) Τ’ Πουδαρά λάκκος 5

Καμίνι Π.Λ. 1 (Ν) Τ’ Πουδαρά λάκκος 3

Καμίνι Π.Λ. 1 (Ν) Τ’ Πουδαρά λάκκος 4

Καμίνι Π.Λ. 1 (Ν) Τ’ Πουδαρά λάκκος 2

Καμίνι Κ.Π. 2 (Ν) Κόκκινες πέτρες 4

Καμίνι Π.Λ. 1 (Ν) Τ’ Πουδαρά λάκκος 1

Καμίνι Κ.Π. 2 (Ν) Κόκκινες πέτρες 3

Καμίνι Κ.Π. 2 (Ν) Κόκκινες πέτρες 1

Καμίνι Κ.Π. 2 (Ν) Κόκκινες πέτρες 2

Καμίνι Κ.Π. 1 (Ν) Κόκκινες πέτρες 4

Καμίνι Κ.Π. 1 (Ν) Κόκκινες πέτρες 2

Καμίνι Κ.Π. 1 (Ν) Κόκκινες πέτρες 3

Καμίνι Κ.Π. 1 (Ν) Κόκκινες πέτρες 1

Καμίνι Δ. 1 (Α) Δραγασιά 6

Καμίνι Δ. 1 (Α) Δραγασιά 7

Καμίνι Δ. 1 (Α) Δραγασιά 5

Καμίνι Δ. 1 (Α) Δραγασιά 3

Καμίνι Δ. 1 (Α) Δραγασιά 4

Καμίνι Δ. 1 (Α) Δραγασιά 2

Καμίνι Α.Ι. 1 (Α) Στ’ Αϊ Γιώρ τσ’ Ιλιές 5

Καμίνι Δ. 1 (Α) Δραγασιά 1

Καμίνι Α.Ι. 1 (Α) Στ’ Αϊ Γιώρ τσ’ Ιλιές 4

Καμίνι Α.Ι. 1 (Α) Στ’ Αϊ Γιώρ τσ’ Ιλιές 2

Καμίνι Α.Ι. 1 (Α) Στ’ Αϊ Γιώρ τσ’ Ιλιές 3

Καμίνι Α.Ι. 1 (Α) Στ’ Αϊ Γιώρ τσ’ Ιλιές 1

Πετροβούνι, ευρύτερη περιοχή Καμίνι Π.7 (Ν) Ντούσ Λ. 2 3

Πετροβούνι, ευρύτερη περιοχή Καμίνι Π.7 (Ν) Ντούσ Λ. 2 4

Πετροβούνι, ευρύτερη περιοχή Καμίνι Π.7 (Ν) Ντούσ Λ. 2 2

Πετροβούνι, ευρύτερη περιοχή Καμίνι Π.6 (Α) Ντούσ Λ. 1 8

Πετροβούνι, ευρύτερη περιοχή Καμίνι Π.7 (Ν) Ντούσ Λ. 2 1

Πετροβούνι, ευρύτερη περιοχή Καμίνι Π.6 (Α) Ντούσ Λ. 1 7

Πετροβούνι, ευρύτερη περιοχή Καμίνι Π. 6 (Α) Ντούσ Λ. 1 5

Πετροβούνι, ευρύτερη περιοχή Καμίνι Π.6 (Α) Ντούσ Λ. 1 6

Πετροβούνι, ευρύτερη περιοχή Καμίνι Π. 6 (Α) Ντούσ Λ. 1 4

Πετροβούνι, ευρύτερη περιοχή Καμίνι Π. 6 (Α) Ντούσ Λ. 1 2

Πετροβούνι, ευρύτερη περιοχή Καμίνι Π. 6 (Α) Ντούσ Λ. 1 3

Πετροβούνι, ευρύτερη περιοχή Καμίνι Π. 6 (Α) Ντούσ Λ. 1 1

Πετροβούνι, ευρύτερη περιοχή Καμίνι Π.5 (Ν) ανατολικό 1

Πετροβούνι, ευρύτερη περιοχή Καμίνι Π.5 ανατολικό 2

Πετροβούνι, ευρύτερη περιοχή Καμίνι Π.4 (Ν) δυτικό 2, 4

Πετροβούνι, ευρύτερη περιοχή Καμίνι Π.4 (Ν) δυτικό 2,2

Πετροβούνι, ευρύτερη περιοχή Καμίνι Π.4 (Ν) δυτικό 2, 3

Πετροβούνι, ευρύτερη περιοχή Καμίνι Π.2 (Ν) 3

Πετροβούνι, ευρύτερη περιοχή Καμίνι Π.2 (Ν) 4

Καμίνι Ζ.Ρ. 1 (Α) Ζιλνίγκας ράχη 4

Πετροβούνι, ευρύτερη περιοχή Καμίνι Π.1 (Α) 4

Πετροβούνι, ευρύτερη περιοχή Καμίνι Π.2 (Ν) 1

Πετροβούνι, ευρύτερη περιοχή Καμίνι Π.1 (Α) 1

Πετροβούνι, ευρύτερη περιοχή Καμίνι Π.1 (Α) 2

Πετροβούνι, ευρύτερη περιοχή Καμίνι Π.3 δυτικό 1-3

Πετροβούνι, ευρύτερη περιοχή Καμίνι Π.3 (Ν) δυτικό 1-2

Πετροβούνι, ευρύτερη περιοχή Καμίνι Π.4 (Ν) δυτικό 1-4

Πετροβούνι, ευρύτερη περιοχή Καμίνι Π.3 (Ν) δυτικό 1-1

Καμίνι Ζ.Ρ. 1 (Α) Ζιλνίγκας ράχη 3

Καμίνι Ζ.Ρ. 1 (Α) Ζιλνίγκας ράχη 4

Πετροβούνι, ευρύτερη περιοχή Καμίνι Π. 3 (Ν) δυτικό 1-5

Πετροβούνι, ευρύτερη περιοχή Καμίνι Π.1 (Α) 3

ΤΑ ΚΑΜΙΝΙΑ ΤΩΝ ΒΡΑΣΝΩΝ (μια πρώτη καταγραφή)

Τα καμίνια είναι χώροι περίκλειστοι με πυρίμαχα υλικά, ισχυρότατα θερμαινόμενοι για ασβεστοποίηση λίθων, απανθράκωση ξύλων, ψήσιμο πλίνθων και κεράμων, λιώσιμο μετάλλων. Γενικά είναι φρεατοειδείς κατασκευές και θα μπορούσε να πει κανείς ότι τα περισσότερα βρίσκονται σε πολύ καλή κατάσταση.

Στα Βρασνά υπάρχουν αρκετά καμίνια σε διάφορες περιοχές. Τα περισσότερα από αυτά βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή του Πετροβουνίου, που είναι εξαιρετικά πλούσια σε πρώτη ύλη (ασβεστολιθικά πετρώματα).

Τα καταγεγραμμένα καμίνια μπορούμε να τα κατατάξουμε σε δύο κατηγορίες βάσει της τοιχοποιΐας τους (με κριτήριο την απλή παρατήρηση της τοιχοποιίας τους):

(Π) παλαιότερα,

τα τοιχώματα τους είναι από παχύ στρώμα ψημένου πηλού (μέλαγκα). Πιθανολογείται ότι τα χρησιμοποιούσαν και σαν ασβεστοκάμινα, αλλά κυρίως για το ψήσιμο διαφόρων κεραμικών ειδών (πιθανώς και για το λιώσιμο μετάλλων).

(Ν) νεότερα,

η τοιχοποιΐα τους είναι κυρίως από τοπική πέτρα και οι αρμοί από κοκκινόχωμα (μέλαγκα). Το προϊόν τους ήταν η άσβεστος σε μορφή πέτρας (πέτρα ασβέστη). Για καύσιμη ύλη χρησιμοποιούσαν τα πουρνάρια.

Η χρονολογία κατασκευής των καμινιών αυτών δε μας είναι γνωστή, όπως άλλωστε και τα ονόματα των πρώτων κατασκευαστών τους. Όπως προαναφέρθηκε, η ευρύτερη περιοχή του Πετροβουνίου* και βορειότερα προσφέρει άφθονη πρώτη ύλη για την παραγωγή πέτρας ασβέστη. Διαφορετική είναι, ωστόσο, η χρήση των καμινιών περιοχής Δραγασιάς.