ΒΡΥΣΕΣ εντός χωριού – Stone springs within the village

Μουτσάρα α

: Μουτσάρα β

: Μουτσάρα γ

: Μουτσάρα ΠΗΓΗ α

: Μουτσάρα ΠΗΓΗ β

: Μουτσάρα ΠΗΓΗ γ

: Μουτσάρα ΠΗΓΗ δ

: Δυο Βρυσούδις, τσ’ Ικκλησιάς τσέσμις α

: Δυο Βρυσούδις, τσ’ Ικκλησιάς τσέσμις β

: Δυο Βρυσούδις, τσ’ Ικκλησιάς τσέσμις γ

: Δυο Βρυσούδις, τσ’ Ικκλησιάς τσέσμις δ

: Δυο Βρυσούδις, τσ’ Ικκλησιάς τσέσμις ε

: Αγάδκους α

: Αγάδκους β

: Πλατείας

: Κοραή α

: Κοραή β

: Τσισμούδι. ΠΗΓΗ

: Σαμαράδκην

: Τρίγκα

: Κουντουράδκην α Τ’ Κουντουρά βρύσ_η

: Κουντουράδκην β Τ’ Κουντουρά βρύσ_η

: έναντι οικίας Τράϊκου Δημητρίου

: Βίριαγκας ή Πουρνάρι. ΠΗΓΗ (Η αρχική κατασκευή έγινε από τον Κουβακλή Μιχάλη ο οποίος γεννήθηκε το 1897)

: Κιρκάδκην ή Νταουτάδκην ή Τσαπαδά

: Πλουμάδκην (Πλουμάδις, Κιφαλάδις)

: Λαφατζανάδκην, έμπροσθεν οικίας Τράϊκου Ευαγγέλου

: Νικάδκην ή Τσιουλιάδκην, της εκκλησίας πάνω, έναντι οικίας Νικούδη

: Κουλτσιάδκην, της εκκλησίας κάτω, έναντι οικίας Τσαβδάρη

: Σχολείο, πάνω αυλή

: του παρελθόντος… Αγάδκους κάτω

: του παρελθόντος… πλατείας α1

Αγιος Αντώνιος – Εικονούδα α

Αγιος Αντώνιος – Εικονούδα β

ΒΡΑΣΝΑ

ΚΡΗΝΕΣ, ΒΡΥΣΕΣ εντός χωριού

Βρύση είναι μια φυσική πηγή νερού και κατα δεύτερο λόγο το κτίσμα με κρουνό ή κρουνούς (σιλνάρια) απο τα οποία τρέχει το νερό.

Οι κύριες πηγές υδροδότησης του χωριού είναι η Μουτσάρα και το Καλαμάκι. Συμπληρωματικό ρόλο έχουν και οι πηγές Τσισμούδι, για τις δυτικές περιοχές, Βίριαγκας ή Πουρνάρι για τις βορειοανατολικές και Δυο Βρυσούδις για τις κεντρικές.

Στη Μουτσάρα πάντα υπήρχαν Νεράϊδες, νύμφες προστάτιδες των νερών…

Τσ’ Θειουνίτσας του νιρό (ή το κιούνκγι), πηγή αρχαία, βρίσκεται αριστερά της κύριας πηγής της Μουτσάρας.

Απο την πηγή της Μουτσάρας ξεκινούσε το κεντρικό δίκτυο διανομής νερού, αρχικά στα ποι κεντρικά σημεία του χωριού π.χ. πλατεία. σχολείο, Σαμαράδις, Τσιακαλάδις, Παπαγιράδις κλπ. απο τα οποία οι κάτοικοι μετέφεραν το νερό στα σπίτια τους με στάμνες και κανάτες…

Το δίκτυο της πηγής Καλαμακίου τροφοδοτούσε τα βορειοανατολικά σπίτια και μέχρι το υψος της εκκλησίας, σήμερα δεν ειναι συνδεδεμένο με το κεντρικό δίκτυο.

Στις αρχές της δεκαετίας του ’60 κατασκευάστηκαν βρύσες σε κάθε γειτονιά.

Το αρχικό δίκτυο κατ’ οίκον διανομής κατασκευάστηκε το 1970-71 και η πλήρης αντικατάσταση αυτού του παλαιού δικτύου πραγματοποιήθηκε το 2006.

Σήμερα ο μεγαλύτερος όγκος του νερού έρχεται απο γεωτρήσεις (κυρίως απο Σκουριά και Δεμένο Λάκκο) και συμπληρωματικά απο την πηγή της Μουτσάρας.

Μερικές επισημάνσεις…

Αγάδκους, η βρύση του Αγά, λέγεται ότι κτίστηκε πριν απο το 1870 απο τον αγά που διέμενε στη διπλανή οικία και οτι όλα τα υλικά τα μετέφεραν απο την περιοχή «Τ’ Αϊ Γιώρ Ιλιές»…

Αγάδκους κάτω, εκεί επιτρεπόταν (απο τον αγά) το πλύσιμο των ρούχων των φτωχών κατοίκων (και το πότισμα των ζώων τους) και όχι στην πάνω βρύση… εδώ κυρίως έβαζαν τα καζάνια για το πλύσιμο των ρούχων…

Δυο Βρυσούδις ή τσ’ Ικκλησιάς τζέσμις πιθανολογείται οτι είναι απο την περίοδο της τουρκοκρατίας. Οι εργασίες ανασκαφής και αναπαλαίωσης, με χρηματοδότηση του Δήμου, τελείωσαν τον ιανουάριο του 2008…

Παρατηρείται οτι όλες οι βρύσες έχουν μεγάλες γούρνες για το πλύσιμο των ρούχων και το πότισμα των ζώων…

***Μέχρι σήμερα δεν κατέστη δυνατό να βρεθούν φωτογραφίες απο τις παλιές βρύσες: πλατείας ανατολική, χαντάκι, τ’ Βασίλα βρύση…

Ερευνα παρουσίαση Σ.Α.

Βρασνά Μάιος 2008